GÖZÜN ANATOMİSİ

Göz yuvarlağı, yaklaşık 2 cm çapında küresel biçimdedir. Kıvamlı bir sıvıyla doludur ve dış yüzeyi (ön taraftaki saydam kornea kısmının dışında) beyaz bir dokuyla çevrilidir. Korneanın (saydam tabaka) dışbükey yüzeyi conjunctivia ile kaplanmıştır.

Merceğin şeklini kirpik altı kasları değiştirir. Korneanın dış bükeyliği gözün odaklanmasının önemli bir bölümünü gerçekleştiren, kirpik altı kasları merceğin şeklini, dış göz kasları da göz yuvarlağının şeklini değiştirerek odaklanmayı tam olarak sağlarlar.

İris, merceğin önünde yer alır. Göz bebeği (merceğin önündeki dairesel boşluk), gerektiğinde gözü fazla ışıktan korumak için büyütüp küçültebilir. Görme siniri, ışığa duyarlı hücrelerin beyinle ilişkisini sağlar. Görme sinirinin göze giriş noktası, ışığa duyarsız olduğundan “kör nokta” olarak bilinir.

Retina, ışığa duyarlı hücrelerin (kırmızı, yeşil ve mavi için) koniler (cones) ve (griden beyaza kadar tonlar için) çomaklardan (rods) oluşur. Maküla, göz rahat bir konumdayken ışığın doğal olarak düştüğü noktadır. Ağ tabaka çukuru (fovea) ise makülanın merkezidir. Yoğun olarak konilerle (ışığa duyarlı hücreler) kaplıdır ve işlevi net görüş sağlamaktır. İki göz birlikte çalışır ve (biocular) görsel bilgiyi görsel korteks aracılığıyla, üç boyutlu olarak algılamaya dönüştüren beyne iletir.

 

retina

Retina (ağ tabaka), ışığa duyarlı koni ve çomakları da içeren sinir hücrelerinden oluşan ince bir tabakadır. Bu hücreler ışığı elektrik darbelerine, yani beynin anladığı dile çevirirler.

Işığa duyarlı hücreler mikroskop altındaki görünüşlerine göre iki tipe ayrılır: çomaklar ve koniler. Retinanın yan tarafına rahatça ayırt edilirler. Ancak orta bölümde çok iç içe girmiş durumdadırlar.

Koniler günışığında renkli görmemizi, çomaklar ise az şıkta ve sadece grinin tonları halinde görmemizi sağlarlar. Gün ışığında koniler yardımıyla görmeye “fotopik”; çomaklarla az ışıkta gr tonları ile görmeye ise “skotopik” diyoruz.

“Merkez alanda koniler aşağı yukarı 100 mikron (metrenin milyonda biri) kalınlığında bir tabaka oluşturur. Bu yaklaşık yirmi derece bir açı yapar. Bir sırada 50 civarında koni bulunur. Bu alan dairesel değil, uzun aksı yatay olan eliptik bir şekildedir ve 2000 civarında koni içerir.”

En küçük hücre bir mikron, yani iki kırmızı ışık dalga boyu, konilerin sayısı 12 milyon kadardır.